Perkütan Radyofrekans / Mikrodalga ile Ablasyon

Nedir?

Radyofrekans ya da mikrodalga ablasyon tedavisi karaciğer ya da böbrek gibi iç organlarda yerleşmiş tümörlerde, tümör kitlesi içine ultrasonografi (US) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme cihazları kılavuzluğunda bir iğne yerleştirip radyofrekans ya da mikrodalga enerjisi kullanılarak bu tümörün yakılması işlemidir. Ameliyatla çıkarılması gereken bazı tümörlerin ameliyatsız tedavisine olanak sağlar.

Neden yapılır?

Vücuttan çıkarılması gereken bazı tümörlerin ameliyatsız, büyük cilt kesileri ve gene anestezi (narkoz) gereksinimi olmadan tedavisine olanak sağlar.

Riskleri nelerdir?

Doğası gereği perkütan ablasyon girişimsel bir işlem olduğundan nadir görülen ancak kesin olarak belirlenmiş yan etkilere sahiptir. Gösterilen azami dikkat ve özene rağmen girişime bağlı komplikasyonlar meydana gelebilmektedir:

• Ablasyon işlemi sonrasında bölgesel kanama olabilir; bası ile kontrol altına alınır. Uzamış kanama nadirdir.
• X (Röntgen) ışınları kullanan BT rehberliğinde gerçekleştirilen ablasyonlarda iyonizan radyasyona ait riskler söz konusudur. Ayrıntılar BT yöntemi hakkındaki hasta bilgilendirme metnimizden öğrenilebilir.
• İşlem sonrasında cilt giriş yerinde gerilim hissi, hafif ağrı, morarma ve/veya kan toplanması (hematom) oluşabilir. Bazen elle de hissedilebilen şişlikler genellikle birkaç hafta içinde küçülür ve kaybolur.
• Nadiren yakma yapılan bölgede enfeksiyonlar görülebilir.
• Bölgesel anestezi ilaçlarına karşı nadiren mide bulantısı, kaşıntı, ürtiker, tansiyon düşmesi, bayılma, kalp ritmi bozuklukları, alerjik reaksiyonlar (örneğin gırtlakta mukoza derisinin şişmesi, astım nöbetleri, kan dolaşım bozuklukları veya şok gibi) gelişebilir. Bu tip bir alerji öykünüzü işlem öncesi bildiriniz.
• İşlem ultrasonografi rehberliğinde yapıldığında çok nadiren iğnenin göğüs duvarına girmesiyle akciğer sönmesi (pnömotoraks) gerçekleşebilir. Akciğere komşu lezyonları yakarken akciğer zarında sıvı birikebilir.
• Bazen özel hasta pozisyonu, örneğin yüz üstü yatılması gerekebilir. Bu pozisyonlarda yatma güçlüğü varsa, işlem yapılamayabilir.
• Bu komplikasyonlardan bir kısmı zararsız olup tedavi gerektirmezler. Ancak bazı durumlarda acil tıbbi müdahale veya operasyon gerekli olabilir. Bu etkilerin çoğu zamanla geçici olmakla birlikte, nadiren kalıcı zararlar oluşabilmekte ve bunun sonucunda daha da nadiren ölüm dahi görülebilmektedir. Bazı yan etkiler öngörülemeyen, kimde ve ne zaman gelişeceği bilinmeyen durumlardır. Ancak biliniz ki, tetkikiniz tam donanımlı bir hastanede, deneyimli hekimler tarafından gerçekleştirilmektedir. Gerektiğinde bu tip durumları tedavi etmek amacıyla elimizde gerekli ilaçlar ve hastanemizde bu durumlara acil müdahale edebilecek uzman ekipler bulunmaktadır.

Nasıl hazırlanacaksınız?

• Kanama risk ve miktarını azaltmak için aspirin, kumadin, heparin gibi kanı sulandıran, pıhtılaşmayı önleyen ilaç kullanıyorsanız, doktorunuz ve işlemi yapacak ekipin önerileri doğrultusunda bunlar işlem öncesi kesilmiş olmalıdır.
• İnceleme günü anjiyografiye aç ve sıvı almadan gelmeniz gerekmektedir.
• Daimi kullandığınız ilaçlarınızla ilgili olarak Doktorunuza veya anjiyografiyi birimine danışınız.
• İşlem öncesi tüm giysi ve çamaşırlarınızı çıkartmanız, sonra da özel bir hastane önlüğü giymeniz istenebilir.
• İnceleme sırasında, hasta hareketlerinin elde edilecek vücut görüntülerini bozabilmesi nedeni ile, bazı hastalara veya ÇOCUĞUNUZA YAPILACAK anjiyografi incelemeleri öncesi, hareketsiz ve sakin durabilmesi için sakinleştirici bir ilaç verilmesi gerekebilir. Çocuğunuzun hazırlığı konusunda kendi Doktorunuza ya da anjiyografi ekibine danışabilirsiniz.
• İşlem ortalama 15- 30 dakika sürer. Hazırlıklar ve işlem sonrası giriş yerinin baskıda tutulması işlemleri ile toplam süre 1 saati bulabilir. İşlemden sonra da sizi hastanemizin ilgili yataklı biriminde bir gün gözetim altında tutacağımızı unutmayınız.
• İşlem sonrası eve dönecek hastaların araba kullanamayacaklarını bilmesi ve kendilerini eve götürecek kişi ve organizasyonu yapmış olmaları uygun olur.

İşlem sırasında ne hissedebilirsiniz?

• Radyofrekans ya da mikrodalga tedavi işlemi çoğu hasta uyanık iken lokal anestezi ile yapılır. Ancak olası ağrıyı gidermek, gerginlik ya da korkuyu azaltmak için hastaya ek olarak damardan sakinleştirici ve ağrı kesici ilaçlar verilir (sedasyon ve analjezi). Gerektiğinde hasta genel anestezi verilmeksizin uyutulabilir.
• Cilt giriş bölgesi mikroptan arındırıcı maddelerle temizlenir. Bu bölge yerel anestezi ile uyuşturulur.
• Kitleye görüntüleme yöntemi ile yönlendirilen iğne ile ulaşıldıktan sonra iğnenin dışarıda kalan ucu enerji jeneratörüne kablo ile bağlanır. İğnenin ucunda üretilen ısıyla lezyon yakılır. İşlem sırasında hafif ağrı hissedebilirsiniz. Yeterli tümör yakma hedefine ulaşılınca işlem bitirilir.
• Tetkikin tamamlanmasından sonra giriş noktasından özel ekipman çıkarılır. Giriş noktasından kanama olmaması için bölgesel baskı uygulanır.
• İnceleme boyunca en az bir hekim, hemşire ve /veya teknisyen yanınızda bulunacaktır. Gerekirse kendileri ile iletişime geçebilirsiniz.
• Hasta hareketlerinin elde edilecek görüntüleri bozması nedeni ile, işlem süresince hareketsiz yatmanız gerekmektedir. Bazı aşamalarda hareketinizi sınırlamak için soluğunuzu tutmanız istenebilir.
• İşlem sonrası hastalar sedye ile klinikteki yataklarına transfer edilir. Bu hastalar hastanede 24 saat boyunca takip edilir. Herhangi bir sorun olmazsa taburcu edilir.

İşlem sonrası nelere dikkat etmeliyim?

• İşlem ve birimimizdeki gözetim sonrasında size dikkat etmeniz ve uymanız gereken kurallar anlatılacaktır.
• İşlem sonrasında uyuşturucunun etkisini yitirmesi ile işlem yerinde ağrı hissedilebilir. Bu durumda kullanabileceğiniz ağrı kesiciler hakkında size bilgi verilecektir.
• Evinize kısa sürede ve fazla efor sarf etmeden ulaşmanız, sonrasında da tercihen uzanarak istirahat etmeniz önerilir.
• Vücutta genel olarak ya da giriş yerindeki yaranız bölgesinde beklenmedik bir rahatsızlık hissetmeniz halinde hızla Doktorunuza, işlemi yapan birimimize, bunlar mümkün değilse, yakındaki bir sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilir.